عوامل زیادی بر مقدار و محتوای کودهای مورد نیاز گیاهان تأثیر می گذارد، به همین صورت نیاز گندم به کود نیز در شرایط مختلف ممکن است متفاوت باشد. علاوه بر حاصلخیزی طبیعی خاک و تغییرات آب و هوایی، عوامل زیادی مانند کشت به موقع، ماهیت محصول، ترکیب خاک و انواع گندم می تواند مقدار نیاز به کود دهی را کاهش یا افزایش دهد. گندم گیاهیست که علاوه بر فصل بهار در پاییز کاشت و در زمستان برداشت می شود و به دلیل وابسته بودن بسیاری از محصولات به آن مانند نان، ماکارونی و ... اهمیت بسیاری در جهان و ایران دارد.
کودهای مورد استفاده برای کاشت گندم
میزان آبیاری و زهکشی زمین کاشت گندم تاثیر بسیاری بر رشد مناسب و میزان کود دهی دارد و نامناسب بودن این شرایط می تواند موجب آسیب به گیاه گندم شود. زمانی که PH خاک بین 6 تا 7 باشد بهترین زمان برای کاشت گندم است و رشد گندم در ph بالاتر یا پایین تر از این بازه باعث کاهش دسترسی به برخی از مواد مغذی مود نیاز آن می شود. گندم به عنوان یک محصول بسیار واکنشگر به کودهای اولیه، به ویژه فسفرP و نیتروژن N در نظر گرفته می شود و استفاده از فسفر به عنوان کود اولیه می تواند روشی موثر برای بخشی یا تمام نیازهای فسفر این گیاه باشد. گیاه گندم معمولاً با استفاده از کودهای NPK (به ویژه فسفر و نیتروژن) افزایش قابل توجهی در حاصل پاییزه و رشد بهتر ریشه نشان می دهند.
کودهای نیتروژن برای گندم
آب و هوای مرطوب قطعاً چالش های مرتبط با جذب نیتروژن موفق توسط گندم را افزایش می دهد؛ بنابراین استفاده از بهترین شیوه‌های مدیریتی، مانند مصرف دو بخش کود نیتروژن دار، احتمالاً برای گندم بیش از هر محصول دیگری اهمیت دارد. مقدار کمی نیتروژن در کود اولیه نیز می تواند برای کود دهی گندم مفید باشد، اما تولیدکنندگان باید مراقب نحوه استفاده از کودهای حاوی نیتروژن به عنوان استارتر برای گندم باشند. هنگام استفاده از کود با بذر، میزان نیتروژن و پتاسیم باید محدود شود تا از سمیت احتمالی برای گیاهچه جلوگیری شود.
به حداکثر رساندن راندمان مصرف نیتروژن به عامل اصلی زمان بندی بر می گردد، استفاده از نیتروژن خیلی زود می تواند منجر به تلفات نیتروژن غیر ضروری مانند شستشو یا مصرف بیش از حد شود. زمان بهینه استفاده از کود نیتروژن می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد زیرا آب و هوای فصلی، تاریخ کاشت و تنوع بذر همگی بر رشد گندم تأثیر می گذارند. زمان مصرف نیتروژن می تواند بسیار مهم باشد و به طور کلی برای به دست آوردن بهترین نتیجه کودهای نیتروژن دار باید یک تا چند هفته قبل از مرحله بندکشی مصرف شود، یعنی در بهار یا اواسط پاییز.
کود فسفر برای کاشت گندم
هنگام کود دهی گندم در زمان کاشت ، روش ها و میزان مصرف کودهای فسفر بسیار انعطاف پذیرتر از نیتروژن هستند. فسفات به گیاهان کمک می کند تا سیستم های ریشه ای و تاج خوبی را ایجاد کنند و به بقای گیاه در زمستان کمک می کند. استفاده از فسفر به عنوان کود اولیه می تواند یک روش موثر برای بخش یا حتی تمام نیازهای فسفر گندم باشد. گیاه گندم معمولاً افزایش قابل توجهی در تولید خوشه و رشد بهتر ریشه با استفاده از کودهای آغازین، هم فسفر و هم نیتروژن نشان می دهند. اکثر کودهای فسفر، به جز تیوسولفات، می توانند با نرخ های توصیه شده و با هر روش کاربردی، از جمله در ردیف بذر، با خیال راحت استفاده شوند.
مصرف کود فسفر برای گندم از طریق کوددهی در زمان کاشت با بذر قابل انجام است؛ این بسته به آزمایش خاک و میزان کاربرد توصیه شده، و با توجه به کاربرد فسفر قبل از کاشت دارد. استفاده از منابع کود جامد می تواند یک گزینه محبوب و کاربردی باشد؛ با این حال سایر منابع فسفر، از جمله کودهای مایع، از نظر زراعی معادل هستند و انتخاب بین آنها باید بر اساس هزینه و سازگاری برای هر شرایط باشد.
کودهای پتاسیم برای گندم
گندم برای رشد و نمو مطلوب به پتاسیم نیز نیاز دارد؛ پتاسیم کافی به دلیل بهبود راندمان فتوسنتز، افزایش مقاومت در برابر برخی بیماری ها و راندمان بیشتر مصرف آب باعث کیفیت برتر کل گیاه می شود. این ماده مغذی همچنین به حفظ تعادل طبیعی بین کربوهیدرات ها و پروتئین ها کمک می کند، پتاسیم کافی باعث قوی تر شدن کاه گندم شده و به پر شدن دانه ها کمک می کند. در گندم، کمبود پتاسیم ممکن است منجر به کوتاه تر شدن میانگره ها، ضعیف تر شدن کاه، افزایش مکان یابی و رشد کندتر شود و همچنین زرد شدن نوک برگ و به دنبال آن زردی حاشیه ای و از بین رفتن نوک برگ ها مشاهده می شود. ابتدا برگهای پایینی تحت تأثیر قرار می گیرند زیرا پتاسیم موجود در گیاه به برگهای بالایی جدید منتقل می شود. علائم کمبود پتاسیم در گندم را می توان به راحتی با علائم کمبود نیتروژن یا فسفر اشتباه گرفت، به همین دلیل آزمایشات استاندارد بافت می تواند برای شناسایی و تایید کمبود پتاسیم مفید باشد. استفاده از انواع روش های کوددهی مناسب همراه با بذر موثرترین روش تغذیه گندم با پتاسیم به نظر می رسد مشروط بر اینکه میزان مصرف بیشتر از حد تحمل بذر نباشد.
سایر مواد مغذی برای تغذیه و کود دهی گندم
گوگرد یک واحد سازنده پروتئین و یک عنصر کلیدی در تشکیل کلروفیل است، بدون گوگرد کافی، محصولات زراعی از جمله گندم نمی توانند از نظر عملکرد یا محتوای پروتئین به پتانسیل کامل خود برسند؛ آنها همچنین نمی توانند از نیتروژن، فسفر و سایر عناصر حیاتی استفاده بهینه کنند. کود دهی بهاره گندم باید شامل یک کود گوگرد محلول باشد، سولفات آمونیوم یا سنگ گچ با نرخ های بالا منابع عالی گوگرد خواهند بود. واکنش کود دهی گندم با کلرید به خوبی ثبت شده، افزایش عملکرد گیاه ناشی از افزایش مقاومت به برخی بیماری های ریشه و برگ و افزایش اندازه دانه گندم می باشد؛ رایج ترین منبع کلر KCl است (پتاس، 0-0-60).
عناصر ثانویه و ریز مغذی برای رشد بهینه گندم ضروری هستند، با این حال این مواد مغذی معمولاً در خاک های مرطوب به خوبی تأمین می شوند. عناصر ریز مغذی برای تولید بهینه محصول مورد نیاز هستند و اصطلاح ریز مغذی به مقادیر نسبی مورد نیاز برای رشد گیاه اشاره دارد و به این معنا نیست که اهمیت آنها در برنامه کود دهی گندم کمتر از سایر عناصر غذایی است. رشد و نمو گندم در صورت کمبود هر یک از این عناصر در خاک یا عدم تعادل کافی مواد مغذی با سایر مواد مغذی ممکن است به تاخیر بیفتد.
در حال دریافت اطلاعات ...