هندوانه از جمله میوه های پرطرفدار فصل گرم است که گیاه آن دارای شاخه هایی خزنده، برگهایی تقریبا قلبی شکل و با بریدگی های عمیق، میوه ای با پوست براق، سفت و بدون کرک در طیف رنگی سبز بسیار روشن تا سبز بسیار تیره و دارای دانه می باشد. جدای از ویژگی های ظاهری از نظر علمی هندوانه گیاهی یک ساله و از خانواده کدوییان است که گل های نر و ماده آن از هم جدا اما بر روی یک پایه قرار دارند. اطلاع از زمان و مراحل کود دهی هندوانه یکی از عوامل مهم و موثر در برداشت محصولاتی با کیفیت و آبدار و شیرین می باشد.
وجود فضای بزرگ، نور کامل خورشید، آبیاری با آب مناسب در کنار تغذیه گیاه هندوانه با استفاده از مواد مغذی مناسب موجب دستیابی به محصولی دلخواه و لذیذ می شود. علاوه بر آماده نمودن شرایط کاشت و تعیین زمان و نحوه ی کاشت هندوانه بر اساس شرایط منطقه، با تغذیه مناسب و کود دهی به میزان مشخص می توان برداشتی تضمین شده را از لحاظ مختلف تجربه نمود.
زمان مناسب کود دهی هندوانه
کود دهی هندوانه اگر صحیح و به موقع باشد، همواره با مزایایی هم چون تنظیم اسیدیته خاک و در نتیجه تاثیر بر میزان جذب عناصر، تحریک ریشه دوانی، گلدهی و میوه دهی، کاهش خسارت و از بین رفتن محصول، رسیدن محصول در زمان مناسب، پیشگیری از برخی بیماری ها، تقویت گیاه و کاهش آثار کمبود عناصر ماکرو و میکرو و در نهایت تضمین تولید میوه با کیفیت و سالم به همراه است.
برای تعیین برنامه کودی و تغذیه گیاه و به دنبال آن میوه هندوانه بهتر است به مراحل رشد آن توجه نموده و سپس اقدام به کود دهی هندوانه کرد، زیراعلاوه بر انتخاب بهترین کود برای هندوانه، مراحل کود دهی به بخش های مختلفی از جمله کود دهی پیش از کاشت، کودهی پس از ظهور برگ و یا ده روز پس از نشا، کود دهی پیش از زمان گلدهی، اوایل و اواسط میوه دهی تقسیم می شود که در ادامه به صورت خلاصه به هریک اشاره می کنیم:
1- کود دهی پیش از زمان کاشت هندوانه
خاک به عنوان محیط رشد ریشه گیاه یکی از مهم ترین فاکتورها در رشد و پرورش هندوانه است چرا که افزون بر فراهم آوردن تکیه گاهی برای گیاه، با در برداشتن مواد آلی و معدنی امکان رشد و نمو آن را نیز تامین می کند. بنابراین کشاورزان با در نظر داشتن این نکته بهتر است پیش از کشت هندوانه اقدام به انجام آزمایش خاک کنند و ویژگی ها و مواد مغذی موجود در آن را با توجه به نیازهای گیاه هندوانه مورد بررسی قرار دهند و در نهایت با توجه به نتایج آزمون خاک و در صورت نیاز با کود دهی هندوانه به وسیله کودهای اوره، پتاسیم، فسفات و کود گوگرد یا کودهای آلی هم چون کود مرغی جامد یا مایع یا کود دامی پوسیده نیازهای خاک را برای فراهم کردن محیط رشد هندوانه و تامین نیازهای آن مرتفع سازند.
2- کود دهی هندوانه پس از ظهور برگ و یا یک هفتگی نشاء
پس از زمان کاشت گیاه یعنی در مراحل آغازین رشد رویشی هندوانه و ظهور برگ های اولیه بایستی گیاه هندوانه را با استفاده از کودهای موثر در رشد رویشی کود دهی نمود. در این مورد بیشتر کشاورزان از کودهای NPK که کودهایی با مقادیر بالای نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند استفاده می کنند.
لازم به ذکر است که انواع کودهای کامل دارای مقادیر بهینه ای از عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم برای گیاه هستند که تاثیر بسزایی در رشد رویشی بوته هندوانه و سرسبزی آن دارد.
3- کود دهی هندوانه برای تقویت ریشه (تقریبا ده روز پس از نشا)
افزون بر رشد رویشی و سبزینه بوته هندوانه باید توجه داشت که ریشه گیاه نیز به خوبی رشد کرده باشد تا بتواند آب و مواد مغذی لازم را برای پرورش گیاه و تکمیل فرآیند رشد و نمو آن تامین کند. در این مورد و به صورت تقریبی ده روز پس از کاشت نشاء هندوانه می توان از کودهای هیومیک اسید به همراه آب آبیاری برای ریشه دوانی، تقویت ریشه و در نهایت داشتن بوته هایی سالم و بارور بهره گرفت.
4- کود دهی بوته هندوانه پیش از مرحله گل دهی
بالا بودن توان گلدهی و ایجاد گل های بیشتر توسط بوته هندوانه ضامن توانایی بوته در تولید تعداد میوه بیشتر می باشد و به همین جهت است که کارشناسان و کشاورزان پس از بررسی بوته از جهات مختلف و برای تحریک گیاه در جهت افزایش توانایی گلدهی از کودهای حاوی ریز مغذی (کودهای میکرو )، فسفر و آمینواسیدها که نقش بسزایی در گلدهی دارند به عنوان بهترین کود برای هندوانه استفاده می کنند.
5- کود دهی در زمان آغاز و اواسط میوه دهی
پیش از زمان میوه دهی نیاز گیاه هندوانه به عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم افزایش می یابد و کود دهی بوته هندوانه با استفاده از کود مناسب موجب تشویق گیاه و ورود آن به مرحله میوه دهی می شود. این امر در حالیست که پس از مدتی یعنی در زمان اواسط میوه دهی بوته هندوانه برای پیشگیری از برخی عارضه های ناشی از کمبود عناصر هم چون ترک خوردگی، سوختگی گلگاه و یا کله قندی شدن نیاز به کود دهی برای تامین دیگر عناصر هم چون کلسیم و ... با استفاده از کودها، مقادیر و ترکیبات بهینه دارد.
6- کود دهی هندوانه در مراحل پایانی رشد میوه
در پایان مراحل رشد بوته و میوه هندوانه می توان برای افزایش اندازه میوه و همچنین تکمیل فرآیند رشد و رسیدگی میوه از کودهای پتاسیم که نقش بسزایی در این مورد دارند استفاده نمود.
باید توجه داشت که مراحل رشد و فاصله زمانی هر یک از آن ها با توجه به نوع هندوانه کشت شده متفاوت می باشد، این در حالیست که شرایط محیطی نیز تاثیر قابل توجهی بر رشد بوته هندوانه دارد. بنابراین در مورد زمان کود دهی هندوانه و انتخاب نوع کود مناسسب هندوانه توصیه می شود که به نتایج آزمون خاک و توصیه های کارشناسان خبره در زمینه میزان کود هندوانه مصرفی و نحوه استفاده آن در کنار تجربه کشاورز توجه شود.
بهترین کودها برای هندوانه
کودهای توصیه شده برای کود دهی هندوانه با توجه به نوع کود از طریق محلول پاشی، همراه با آب آبیاری و یا مستقیم از طریق خاک در اختیار گیاه قرار می گیرد. باید توجه داشت که توصیه های کودی برای محلول پاشی بر مبنای هزار لیتر آب و در روش کود دهی همراه با آبیاری بر مبنای هکتار می باشد.
از جمله بهترین کودها برای هندوانه می توان به موارد زیر با توجه به مرحله رشد آن اشاره کرد:
• استفاده از کود دامی پوسیده، پلت مرغی حاوی هیومیک اسید، سولفات آمونیوم، سولفات پتاسیم به همراه گوگرد جهت آماده سازی بستر کشت پیش از زمان کاشت هندوانه.
• استفاده از کود کامل 20 20 20 در مراحل آغازین یعنی جوانه زنی و شروع گلدهی همراه با بکارگیری ریز مغذی ها.
• به کار بردن کودهای NPK 20 20 20، به همراه هیومیک اسید و جلبک، آمینو اسید، کود 10 10 30، نیترات منیزیم، سولفات منگنز، سولفات منیزیم، کلسیم بور، کود نیترات کلسیم، کود پتاس بالا، انواع کود فسفر ، کود میکرو کامل و ... با توجه با مراحل رشد گیاه.
باید توجه داشت که مقادیر کود مورد استفاده برای هندوانه بهینه باشد چرا که مقادیر بالا نه تنها موجب آسیب به بوته می شود بلکه کیفیت هندوانه را نیز کاهش می دهد و از طرفی مقادیر ناکافی موجب عدم دستیابی به محصول مطلوب می گردد. بهتر است برای کود دهی هندوانه در تناسب با روش کود دهی و نکات مربوط به آن از ابزار مناسب کود دهی بهره گرفت و کود دهی را در زمان توصیه شده در طی شبانه روز انجام داد تا بیشترین مقدار بازدهی را داشته باشد.
در حال دریافت اطلاعات ...