مس یکی از عناصر ریزمغذی ضروری برای رشد گیاهان است که معمولاً به صورت ترکیبی در کودهای میکرو و ماکرو موجود می باشد. خاک ها به طور طبیعی حاوی مقداری مس هستند، اما نبود مس کافی در گیاهان باعث توقف رشد مناسب آنها می شود، بنابراین حفظ مقادیر مناسب و استفاده از کود مس در زمان کمبود مهم است.
وجود مس برای فعالیت های آنزیمی در گیاهان و برای تولید کلروفیل و تولید بذر مورد نیاز است؛ این عنصر میکرو بخش مهمی از پروتئین های موجود در آنزیم های گیاهی را تشکیل می دهد که بسیاری از عملکردهای بیوشیمیایی از جمله تشکیل کلروفیل و تولید دانه را تنظیم می کند.
بهترین روش برای تعیین کمبودها و نیاز خاک و گیاهان به کود مس ، استفاده از آزمایش خاک و بافت گیاهی در خاکهای آلی می باشد. کمبود مس می تواند باعث توقف رشد مناسب شود، احتمال مرگ زودرس گیاهان در خاک هایی با کمبود مواد معدنی به خصوص مس بسیار زیاد است. پژمرده شدن، شکوفه های ناموفق و همچنین تولید کمتر میوه، همگی پیامدهای احتمالی خاک دارای کمبود مس هستند. در چنین شرایطی از کود مس توسط بسیاری از کشاورزان و باغداران استفاده می شود.
کودهای مس به دو شکل کود آلی و کودهای شیمیایی در دسترس هستند، همچنین این نوع کودها در اشکال جامد و مایع برای هر دسته از محصولات کشاورزی موجود هستند. سولفات مس و اکسید مس رایج ترین کودها برای افزایش سطح مس در خاک و گیاهان هستند، کلات مس نیز می تواند در حدود یک چهارم نرخ توصیه شده استفاده شود. کود سولفات مس نسبت به کود کلات مس قیمت پایین تری دارد و به همین دلیل توسط بسیاری از کشاورزان و باغداران ترجیح داده می شود.
محدوده باریکی بین کمبود مس و مسمومیت گیاهان توسط کودهای مس وجود دارد، بنابراین باید حتما از دستورالعمل بسته بندی کود یا توصیه یک کارشناس باتجربه در این زمینه استفاده کنید. در خاک هایی با سطوح بالای مواد آلی، استفاده از کود مس بیش از حد می تواند برای گیاهان سمی باشد و ممکن است باعث از بین رفتن آنها در اثر سوختگی ریشه شود. گیاهانی به دلیل داشتن مس بیش از حد مسموم شده اند کوتاه به نظر می رسند، معمولاً رنگ آبی دارند و در نهایت زرد یا قهوه ای می شوند. اگر گیاه توسط کود مس زیاد مسموم شود، این اثر می تواند برای مدت زمان طولانی باقی بماند و به دلیل حلالیت کم مس در آب، رفع این مسمومیت بسیار سخت و زمان بر است. برای جلوگیری از این امر، در صورت استفاده از کود مس، بهتر است یک چهارم قاشق چای خوری از کود را برای هر بوته در طول فصل رشد استفاده کنید. اگر خاک باغ از قبل غنی از مواد معدنی است، استفاده از کود مس بیشتر تاثیری بر سرعت رشد گیاهان موجود نخواهد داشت و تنها یک بار مصرف کود مس می تواند سال ها در خاک دوام بیاورد.
کودهای حاوی مس میتوانند به تنهایی مورد استفاده قرار گیرند یا به شکل مخلوط با سایر کودها مانند کودهای فسفر، پتاسیم یا نیتروژن استفاده شوند. کود مس را می توان قبل از کاشت گیاهان و سبزیجات روی خاک پخش کرد، و همچنین می توان کود حاوی مس را دقیقاً در زیر خاک اعمال کنید که به آن banding یا side dressing می گویند. رایج ترین روش استفاده از کود مس اعمال آن پیش از کاشت می باشد، البته بهترین روش برای دریافت بهره وری خوب از کودهای مس انتخاب کود جامد با ذرات کوچک و محلول در آب می باشد. محلول پاشی مس نیز می تواند راه موثری برای اصلاح کمبود مس در دانه های ریز و گیاهان سبزی باشد.
کود سولفات مس یک کود شیمیایی حاوی مس و گوگرد است که به دلیل رنگ آبی عمیقش به سنگ آبی نیز شناخته می شود، سولفات مس سالهاست که در باغبانی استفاده می شود. مس یک ماده معدنی طبیعیست که به رشد سبزیجات، میوه ها و گل های سالم و زیبا کمک می کند؛ سولفات ترکیبیست که به مس برای قرار گیری بیشتر در دسترس گیاهان کمک می کند، وقتی این دو با هم ترکیب شوند کود بسیار خوبی برای گیاهان ایجاد می کنند. استفاده از سولفات مس در باغ می تواند توسط تغذیه برگی (محلول پاشی) و یا استفاده روی خاک انجام شود، برای تغذیه برگی یک قاشق غذاخوری سولفات مس را با حدود 3 تا 4 لیتر آب مخلوط کرده و روی برگ گیاهان اسپری کنید؛ برای مشاهده بهترین نتیجه بهتر است این کار را یک بار در هفته انجام دهید.
کود سولفات مس ماده ایست که می توان از آن برای درمان و پیشگیری از کمبود مس استفاده کرد؛ البته سالانه باید خاک را بررسی کنید و در صورت نیاز از سولفات مس استفاده کنید. اگر از روش تغذیه برگی استفاده میکنید باید هر سال آن را تجدید کنید، اما افزودن کود سولفات مس از طریق پخش کردن روی خاک نتیجه بلند مدت دارد. کود سولفات مس را همچنین می توان برای از بین بردن علف های هرز، جلبک ها، قارچ ها و آفات در باغ ها بدون عوارض جانبی مضر برای خاک یا گیاهان مجاور استفاده کرد. کود سولفات مس در برابر آفاتی مانند شته ها، مگس های سفید، کنه های عنکبوتی و حشرات فلس دار نیز موثر است. هنگامی که به صورت محلول پاشی از کود سولفات مس استفاده می شود، می تواند به کنترل این آفات بدون آسیب رساندن به حشرات مفید کمک کند. البته کود سولفات مس نباید در نزدیکی منابع آبی مانند حوضچه ها یا رودها استفاده شود زیرا می تواند به آبزیان آسیب برساند.
مس این پتانسیل را دارد که میزان قند میوه ها و طعم را در گیاهان بارده یا گلدار تغییر دهد؛ مهار فتوسنتز، تخریب کلروفیل و فشار اکسیداتیو عوامل اصلی ایجاد یون مس برای گیاهان هستند. کود مس برای گیاهان گلدار و میوه ها بهتر است در کود دهی قبل از کشت مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از کود مس به شکل محلول پاشی می تواند سفیدک پودری، سوختگی فیتوفتورا، پوسیدگی دسته ای بوتریتیس و سایر بیماری ها را بر روی محصولات میوه دار در کشاورزی کنترل کند. اثرات استفاده از اسپری سولفات مس در گیاهان زغال اخته، گوجه فرنگی، هندوانه، پیاز، ازگیل، کاهو، چغندر، هویج، کلم، بادمجان، کرفس، اسفناج بیشتر مشهود است. هنگامی که رسانایی گیاه به دلیل تجمع آب در برگ های آن کاهش می یابد، طعم آن شیرین تر می شود، افزودن کود مس باعث افزایش رسانایی، کاهش غلظت قند و شدت طعم میوه می شود. اگر میخواهید میوه های شیرینی برداشت کنید که آبکی نیستند، مطمئن شوید که کود سولفات مس زیادی به گیاهانتان نمی زنید.