اگرچه آهن یکی از سه جزء اصلی مورد نیاز گیاهان، نیتروژن، فسفر و پتاسیم، نیست، اما یکی از مواد مغذی ضروری برای داشتن گیاهان سالم است.
در بسیاری از انواع خاک، گیاهان به کمک کمی نیاز دارند تا بتوانند آهن مورد نیاز خود را به دست آورند. درواقع آهن یک ریزمغذی است، اما اگرچه گیاهان فقط در مقادیر کم به آن نیاز دارند، هنوز هم یک عنصر به شدت ضروری می باشد. زیرا یک گیاه بدون آهن نمی تواند کلروفیل تولید کند، بدون کلروفیل، گیاه نمی تواند اکسیژن را متابولیزه کند، در نتیجه استفاده از کود آهن نیز یکی از مهمترین عوامل موثر بر رشد گیاهان می باشد.
کود آهن نوعی کود گیاهی است که بیشتر در چمن ها و برای گیاهانی که در خاک های قلیایی رشد می کنند استفاده می شود. گیاهان برای حفظ برگ های سبز به مقدار کمی آهن نیاز دارند و از کود آهن برای دسترسی بیشتر گیاهان در زمانی که آهن به راحتی در خاک در دسترس نیست استفاده می شود. گیاهان زمانی نیاز به کود آهن پیدا می کنند که برگ های آنها زرد شده اما رگبرگ ها سبز باقی مانده اند، به این مشکل کلروز گفته می شود. به طور معمول کلروز برگ از نوک برگ های جدید در گیاه شروع می شود و در نهایت با بدتر شدن کمبود آهن به برگ های مسن تر روی گیاه می رسد.
کودهای کامل بسیاری وجود دارند که حاوی درصدهای مختلفی از آهن هستند و انتخاب کود مناسب بین آنها نیاز به شناسایی نوع خاک و میزان کمبود آهن دارد. کودهای حاوی آهن باید دور از نور خورشید نگهداری شوند زیرا نور به سرعت آهن کلات را می شکند و کود را برای تامین آهن گیاهان بی فایده می کند. تنها در اندکی بیش از یک هفته، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند 85 درصد از آهن را تجزیه کند؛ نگهداری کود در مکانی تاریک و دور از نور از تخریب آن جلوگیری می کند.
در بسیاری از نقاط، آهن کافی در خاک وجود دارد که حداقل نیاز گیاهان را تامین می کند؛ با این حال خاک های قلیایی، که اغلب در آب و هوای خشک یافت می شوند، اسیدی هستند و بر توانایی گیاه در جذب آهن تأثیر می گذارد. سولفات آهن به اجزای خاک متصل می شود و جذب آهن را برای گیاه غیرممکن می کند، این یکی از دلایل اصلی کمبود آهن در خاک های قلیایی است. از سوی دیگر، آهن کلات به اجزای خاک قلیایی متصل نمی شود و برای جذب در دسترس گیاه باقی می ماند. اگرچه برخی از گیاهان در خاک های قلیایی عملکرد خوبی دارند، اما بسیاری از گیاهان در این نوع خاک، از کمبود آهن رنج می برند، بنابراین در این نوع خاک ها باید از کود آهن استفاده شود. برخی از انواع کودهای کلسیم روی PH خاک تاثیر گذاشته و آن را قلیایی تر می کند، بنابراین گیاهانی که توسط کودهای کلسیمی کوددهی می شوند ممکن است با کمبود آهن نیز مواجه شده و نیاز به استفاده از کود آهن داشته باشند.
علاوه بر تامین آهن برای گیاهان در خاک های قلیایی، کود آهن اغلب در مناطقی که چمن باید سبز باشد استفاده می شود، به عنوان مثال زمین های گلف اغلب از کود آهن استفاده می کنند تا مطمئن شوند که چمن آهن مورد نیاز برای حفظ رشد سرسبز را دارد.
کود آهن به دو شکل اصلی وجود دارد: سولفات آهن و آهن کلات. تفاوت بین این دو نوع کود مهم است زیرا باعث ایجاد تفاوت در توانایی گیاه در جذب آهن می شود.
سولفات آهن در بیشتر کودهای عمومی چمن و باغچه رایج است و دارای 20.5 درصد وزنی آهن است، البته این نوع کود ماندگاری زیادی دارد. کود سولفات آهن، آهن لازم برای رشد سالم گیاه را تامین می کند و به درمان کمبود آهن یا کلروز کمک می کند، همچنین این کود دارای گوگرد است که از مواد مغذی مهم در رشد گیاهان می باشد. نوع دیگری از این کود با نام سولفات آمونیوم آهن (14 درصد وزنی آهن) وجود دارد که نیتروژن را نیز به خاک اضافه می کند. اگر خاک دارای PH بالایی باشد، کود آهن سولفات انتخاب خوبی است زیرا این کود باعث اضافه شدن آهن و همچنین کاهش pH خاک می شود که باعث می شود آهن در دسترس تر باشد. با وجود مزایای فراوان، استفاده از سولفات آهن دارای معایبی نیز هست:
• کود سولفات آهن به کندی کار می کند: این بدان معناست که آهن ممکن است به اندازه کافی سریع در دسترس گیاهان قرار نگیرد تا از بروز مشکل در محصولات سال جاری جلوگیری کند.
• کودهای سولفات آهن گران هستند: این بدان معناست که استفاده از آنها در مقادیر زیاد مقرون به صرفه نخواهد بود. بهترین گزینه استفاده از سولفات آهن برای درمان کمبود آهن در یک منطقه کوچک یا برای تعداد کمی از گیاهان است.
کود آهن سولفات را می توان با توجه به انتخاب روش های کود دهی به صورت مایع یا جامد تهیه کرد؛ ساده ترین راه برای استفاده از آنها استفاده از محصول از پیش مخلوط شده است، اما اگر کود خالص دارید، می توانید آن را با ماسه مخلوط یا در آب حل کنید.
کود آهن کلات زمانی تشکیل می شود که یک مولکول آلی با آهن پیوند شده و آن را در دسترس گیاهان قرار می دهد، این کودها مانند کود کلات آهن فرمولایف اجازه می دهد تا آهن راحت تر توسط برخی از گیاهان جذب شود. آهن کلات گاهی اوقات می تواند در کودهایی با سایر مواد مغذی یافت شود یا می توان آن را به عنوان کود مستقل تهیه کرد. در موارد کمبود آهن یا کلروز، آهن کلات می تواند تسکین سریعی را ارائه دهد، زیرا جذب بهتری را ارائه می دهد، به ویژه در خاک هایی که دارای خاصیت قلیایی بالا هستند. کود آهن کلات دارای دو مزیت متمایز است:
• کود آهن کلات آهن را به سرعت در دسترس گیاهان قرار می دهد، این امر به ویژه زمانی که به شکل محلول پاشی استفاده می شود صادق است.
• کلات های آهن در برابر اکسیداسیون مقاومت می کنند، وقتی آهن اکسید می شود، نمی تواند در آب حل شود و در دسترس گیاهان قرار نمی گیرد.
با این حال، برخی از معایب استفاده از کود آهن کلات نیز عبارتند از:
• مقداری از آهن کلات زمانی که pH خاک از 6 بالاتر می رود در دسترس گیاهان قرار نمی گیرد، می توان گفت تقریباً به طور کامل برای گیاهان در pH 7.0 یا بالاتر در دسترس نمی باشد.
• کود آهن کلات عمر کوتاهی دارد؛ یک بار کوددهی، فقط یک فصل دوام می آورد، چه در خاک مخلوط شود و چه روی برگ ها اسپری شود.
اگر از کود آهن کلات به عنوان افزودنی خاک استفاده می کنید، آن را در بهار استفاده کنید و در نزدیکی ریشه گیاه اعمال کنید تا بیشترین تاثیر را داشته باشد. اگر از کود آهن کلات به شکل محلول پاشی استفاده می کنید، آن را روی برگ ها اعمال کنید، اما در صورت وجود میوه از مصرف آن خودداری کنید.