صرف نظر از منبع کود مورد استفاده برای تامین مواد مغذی معدنی برای گیاهان، زمان استفاده از کود نیز به یکی از دو روش قبل از کشت یا پس از کشت تقسیم می شود. استفاده از کود قبل از کشت pre-plant fertilizer روش مفیدی برای بازیابی حاصلخیزی خاک و رشد یک محصول موفق است، کودهای قبل از کشت، قبل از کاشت بذر یا نهال در مزرعه یا محیط گلدان و گلخانه استفاده می شوند. این شیوه دسترسی به مواد مغذی را به صورتی فراهم می کند که برای استقرار و سلامت نهال حیاتی می باشد؛ انتخاب کود مناسب و استفاده از آن برای به حداکثر رساندن مزایای آن ضروری است.
عوامل موثر بر نوع کود مورد استفاده قبل از کشت
بسته به نوع خاک، می توان کودهایی را برای استفاده قبل از کاشت محصولات زراعی انتخاب کرد، این عمل می تواند به رساندن مواد مغذی خاک به سطح کافی کمک کند و اطمینان حاصل کند که محصول دارای مواد مغذی کافی برای استفاده در زمان مورد نیاز است. بزرگترین مزیت استفاده از کوددهی قبل از کشت ، پتانسیل ساده کردن مدیریت تغذیه معدنی برای محصولات است.
انتخاب کود قبل از کاشت بر اساس چندین معیار انجام می شود که شامل نوع خاک، حاصلخیزی خاک، نیازهای محصول، تاریخچه آب و هوا و اطلاعات پیش بینی آب و هوا می باشد؛ هزینه نیز می تواند یک عامل تصمیم گیری باشد. ویژگی کودهای شیمیایی یا آلی در انتخاب آنها برای استفاده پیش از کاشت به طور مستقیم موثرند، بیشتر کودهای مصنوعی سریع رها می شوند و در هنگام بارندگی زیاد مستعد رواناب یا آبشویی در خاک های شنی هستند. از طرف دیگر کودهای آلی برای کوددهی قبل از کشت مناسب تر هستند، زیرا اغلب آنها رها سازی آهسته تا متوسط دارند و افزودن مواد آلی موجود در این کودها می تواند به ساختار و سلامت خاک کمک کند. پرورش دهندگان محصولات زراعی می توانند کود مناسب برای کوددهی پیش از کاشت را بر اساس مقادیر NPK و نوع رهاسازی که به بهترین وجه از محصول آنها حمایت می کند، انتخاب کنند. مواد مغذی کودهای آهسته رهش فوراً در دسترس گیاه نیستند و برای اثرگذاری نیاز به کانی سازی دارند، در حالی که کودهای متوسط و سریع رهش زیاد به فعالیت میکروبی وابسته نیستند.
چه کودهایی برای استفاده قبل از کشت مناسب هستند؟
مقدار کود مورد استفاده قبل از کاشت به وضعیت تغذیه خاک، بافت خاک و خواص مواد مغذی مورد استفاده بستگی دارد.
• تجزیه و تحلیل خاک: تصمیم گیری در مورد اینکه کدام مواد مغذی در کوددهی قبل از کشت و با چه اندازه ای استفاده شود، باید بر اساس نتایج آزمایش خاک باشد.
• بافت خاک: خاک های سبک و درشت معمولاً نسبت به خاک های با بافت سنگین می توانند مواد مغذی کمتری را در خود نگه دارند.
بنابراین، کاربرد کود قبل از کشت در خاک های شنی ممکن است منجر به از دست دادن عناصر غذایی در اثر شستشو شود و در نتیجه ممکن است محصول دچار کمبود مواد مغذی شود و کود مصرفی هدر رود. از سوی دیگر، خاک های سیلت و رسی می توانند مقدار بیشتری از مواد مغذی را حفظ کنند و میزان مصرف کود قبل از کاشت می تواند بالاتر باشد. مهم ترین کودها برای به کار گیری پیش از کاشت عبارتند از:
1. استفاده از کود نیتروژن قبل از کشت:
استفاده از کود نیتروژن به شکل نیترات (NO3-) قبل از کاشت توسط ذرات خاک حفظ نمی شود و بنابراین ممکن است به سرعت در زیر ناحیه ریشه محصول شسته شود. بنابراین، مصرف توصیه شده نیترات قبل از کاشت تا 30 درصد از کل نیتروژن مورد نیاز محصول بسته به بافت خاک است؛ حتی در خاک هایی با بافت درشت، کوددهی قبل از کاشت ممکن است موثر نباشد.
2. کود فسفر برای کود دهی قبل از کشت:
عنصر فسفر به طور کلی در اثر برهمکنش با سایر عناصر موجود در خاک مانند کلسیم، آلومینیوم و آهن غیر متحرک است. بنابراین، استفاده از کود فسفر قبل از کشت رایج است، میزان رایج کوددهی خاک با فسفر قبل از کاشت در محدوده 50 تا 100 درصد کل فسفر مورد نیاز گیاه است که بیشتر در خاک های سیلت و رسی اعمال می شود.
3. کود پتاسیم قبل از کشت:
پتاسیم کاتیون، یعنی حامل بار مثبت است؛ بنابراین می توان آن را توسط ذرات خاک جذب کرد. تحرک پتاسیم در خاک متوسط است، بنابراین میزان مصرف کود پتاسیم قبل از کشت در محدوده 20 تا 50 درصد نیاز محصول قرار دارد.
ریسک های مربوط به کاربرد کود قبل از کشت
اگرچه کود دهی قبل از کشت نسبت به برنامه های تقسیم فصلی کودها راحت تر و آسان تر است، اما انتخاب این مورد از بین روش های کود دهی گیاهان خطراتی نیز در بر دارد:
• شستشوی مواد مغذی. همانطور که گفته شد، مواد مغذی که خیلی زود و پیش از کشت استفاده می شوند، ممکن است در زیر ناحیه ریشه، به ویژه در خاک هایی با بافت سبک، شسته شوند. سطوح بالای بارندگی یا مقدار آبیاری بیش از حد زیاد، ممکن است منجر به شستشوی مواد مغذی موجود در خاک و کمبود مواد مغذی شود.
• رواناب. عنصر فسفر در خاک متحرک نیست و عمدتاً در خاک سطحی باقی می ماند، بنابراین ممکن است در اثر رواناب از بین برود. فسفر از دست رفته توسط رواناب به دریاچه ها و رودخانه ها می رسد و مشکلات زیست محیطی ایجاد می کند.
• تبخیر نیتروژن به عنوان گاز آمونیاک. این مشکل زمانی رخ می دهد که کودهای نیتروژنی مبتنی بر اوره یا آمونیوم ماننده کود اوره فسفات در نزدیکی سطح خاک های گرم، مرطوب و با pH بالا اعمال شود. در چنین شرایطی، اوره و آمونیوم به گاز آمونیاک (NH3) تبدیل شده و تبخیر می شوند؛ استفاده از کودهای آمونیوم و کود اوره قبل از کشت در صورتی که به درستی وارد خاک نشود ممکن است منجر به تلفات عمده نیتروژن شود.
• شوری خاک. کود دهی قبل از کشت باعث افزایش شوری خاک می شود، این ممکن است به نهال های جوان آسیب برساند یا از جوانه زدن آنها جلوگیری کند. شاخص نمک کود انتخابی برای استفاده قبل از کاشت که معیار پتانسیل کود برای آسیب رساندن به محصول است باید در نظر گرفته شود.
• سمیت. کود آمونیاک که به صورت آمونیاک بی آب استفاده می شود یا در نتیجه استفاده از اوره ایجاد می شود و آمونیوم در غلظت های بالا برای دانه ها و نهال ها سمی است. بنابراین شرایط استفاده از کودهای اوره یا آمونیاک و روش به کار گیری آنها باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
روش های مورد استفاده برای کوددهی قبل از کشت
نحوه به کار گیری کودها قبل از کاشت بستگی به نوع کود مصرفی دارد، به عنوان مثال استفاده از مواد مغذی آهسته رهش و غیر متحرک (مثلاً فسفر) در نزدیکی ریشه کارآمدتر است؛ کودهای متحرک با رهاسازی سریع باید در خاک قرار داده شوند تا رواناب و آبشویی به حداقل برسد. هدف از کوددهی قبل از کشت، انتخاب یک کود و روش مناسبیست که به ماده مغذی اجازه می دهد در زمانی که گیاه به آن نیاز دارد در دسترس باشد و در عین حال خطر از دست رفتن کود ناشی از رواناب، شستشو یا تبخیر را به حداقل برساند. کودهای قبل از کشت می توانند رشد نهال ها را افزایش داده و حساسیت آنها را به آسیب آفات و بیماری ها کاهش دهند. روش های مورد استفاده برای کوددهی قبل از کشت:
✓ کود دهی به روش پخش کردن Broadcast
در این روش کود به طور یکنواخت روی سطح خاک اعمال می شود و می توان پس از اتمام کوددهی، خاک نیز اضافه شود؛ خاک ورزی در زمین می تواند خطر تبخیر نیتروژن و کودهای شیمیایی را کاهش دهد.
✓ استفاده نواری کود Banding
کود مورد نظر به صورت نواری قبل از کاشت یا نزدیک به محل قرارگیری بذرها یا نهال ها اعمال می شود. مزایای استفاده از این روش کوددهی، استفاده از مواد مغذی کمتر متحرک مانند کود فسفر است، باندینگ را همچنین می توان در هنگام کاشت هم در بالا یا در کنار ردیف بذر استفاده کرد.
✓ کود دهی به روش ردیفی In-Row
این روش کوددهی قبل و در هنگام کاشت بذر استفاده می شود، اغلب کود را 2 تا 5 سانتی متر زیر و در کنار ردیف بذر قرار می دهند. کودهای آلی با رهش آهسته تا متوسط ممکن است برای این روش بهترین انتخاب باشند.
در حال دریافت اطلاعات ...