برای عملکرد مطلوب، گندم به ترکیبی از مواد مغذی از جمله نیتروژن، فسفات، کلرید، مس و سایر ریزمغذی ها مانند بور نیاز دارد. اگرچه کود مخصوص گندم در افزایش عملکرد بسیار مهم است، اما توجه به این نکته مهم است که عوامل دیگری مانند آفات و بیماری ها نیز بر عملکرد تأثیر می گذارند.


✓ گندم به مقدار زیادی نیتروژن نیاز دارد، برای کود دهی ، می توانید از کودهای شیمیایی مانند اوره و نیترات آمونیوم استفاده کنید.

✓ استفاده از کودهای آلی مانند کمپوست یا کودهای مایع آلی برای گندم، به بهبود ساختار خاک کمک کرده و تامین عناصر غذایی مورد نیاز گندم را تسهیل می کند.


اشکال رایج کود مخصوص گندم مایع و پودری بوده و بیشتر به روش های پخش در خاک و محلول پاشی استفاده می شوند.


فواید کود مخصوص گندم برای گیاه :

✓ کودهای حاوی نیتروژن بیشترین تأثیر را بر رشد، نمو و بهره وری گندم دارد.

✓ فسفر برای رشد گیاه گندم حیاتی است و به فتوسنتز، ذخیره انرژی و تقسیم سلولی کمک می کند.

✓ استفاده از ریزمغذی ها مانند گوگرد برای گندم، عملکرد و کیفیت کلی آن را بهبود می بخشد.

✓ کودهای مخصوص گندم به خوشه بندی یکنواخت، بلوغ سریعتر و زنده ماندن در شرایط سخت کمک می کنند.

✓ محتوای مواد آلی خاک را افزایش داده و ساختار خاک را بهبود می بخشد.

✓ افزایش سلامت گیاه، خوشه بیشتر و دانه های کامل از مزایای کود مخصوص گندم می باشد.

گندم یکی از محصولاتی است که به طور گسترده در جهان توزیع می شود و همچنین یکی از مهم ترین محصولات غذایی می باشد چرا که بیش از یک سوم جمعیت جهان از گندم به عنوان غذای اصلی خود استفاده می کنند. کشورهای عمده کاشت گندم در جهان عمدتاً شامل چین، ایالات متحده، هند، روسیه، فرانسه، کانادا و آرژانتین هستند که حدود 60 درصد از کشت گندم جهان را تشکیل می دهند، به دلیل تفاوت زیاد شرایط طبیعی در مناطق مختلف، تاریخ کاشت و بلوغ گندم نیز بسیار متفاوت است.

اگر به درستی از کود مخصوص گندم استفاده کنید و آفات و بیماری ها را کنترل کنید، می توانید مطمئن باشید که برداشت خوبی خواهید داشت. گندم را می توان عملا در همه انواع خاک کشت کرد، به جز در خاک های شنی بسیار سبک، یا در خاک های نخودی.


کودهای مخصوص گندم

نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، گوگرد و عناصر ریزمغذی لازم برای رشد گندم عمدتاً توسط سیستم ریشه از خاک جذب می شوند. در این میان، محتوای نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گندم نسبتاً زیاد است و تقاضا نیز بالاست که نقش فوق العاده مهمی در رشد و نمو گندم دارند. در صورت کمبود نیتروژن، نهال های گندم نازک، برگها سبک، بوته کوتاه، پنجه کم، ریشه ضعیف، بلاخوشه ل کوچک و کم و کم بازده خواهد شد، بنابراین کود مخصوص گندم حتما باید حاوی مقدار زیادی نیتروژن باشد. گندم همچنین به کمبود فسفر حساس است و فسفر اولیه برای رشد ریشه ها بسیار مهم است، فسفر کافی می تواند تعداد خوشه ها و ریشه های ثانویه را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و مقاومت به سرما را در مرحله گیاهچه بهبود بخشد. گندم دارای کمبود پتاسیم به کندی رشد می کند، با برگ های باریک، ساقه های نازک زرد مایل به سبز و پنجه های افقی؛ در طول عمر گندم در مرحله اولیه به مقدار زیادی نیتروژن و در مرحله میانی به پتاسیم بیشتری نیاز دارد.

اگرچه گندم به عناصر ریزمغذی مانند کلسیم، منیزیم، گوگرد، بور، روی، مس، منگنز و مولیبدن کمتر نیاز دارد، اما این عناصر نیز نقش مهمی در رشد و نمو گندم دارند. به عنوان مثال، منگنز تأثیر زیادی در رشد برگ و ساقه گندم دارد، کود بور بر روی گلدهی، گرده افشانی و باردهی گیاهان تأثیر می گذارد، در حالی که کمبود شدید بور منجر به گلدهی گیاهان می شود اما میوه نمی دهند. بدون گوگرد، کیفیت گندم آنقدر که می توانست طلایی نیست؛ درواقع گوگرد چهارمین ماده مغذی ضروری در تغذیه محصول پس از نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. کمبود گوگرد در رشد دانه و برگ های جدید آشکار می شود، در حالی که کمبود نیتروژن با زرد شدن برگ های پایین یا مسن تر گیاه مشخص می شود.


کود بور برای گندم


روش های کود دهی گندم

قبل از استفاده از کود مخصوص گندم، بهتر است خاک را آزمایش کنید تا نیازهای گندم در مورد عناصر غذایی را بدانید، این نکته را به خاطر داشته باشید که در pH های بیشتر از 7.5 کمبود بور، مس، آهن، منگنز، فسفر و روی احتمالا ظاهر می شود. کوددهی گندم معمولاً به دو روش تقسیم می شود: کود پایه و پوشش گیاهی (شامل کود دهی خاک و محلول پاشی).

کود پایه معمولاً شامل کود آلی با کیفیت بالا به عنوان پایه اصلی همراه با استفاده از کودهای معدنی است. قبل از آماده سازی زمین، می توانید کود آلی و کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم را روی خاک پخش کنید و بلافاصله شخم عمیق بزنید و سپس باقیمانده کود را در سطح خاک پخش کنید. کودمال بذر نیز اثرات آشکاری در تقویت ریشه، افزایش خوشه و پرورش نهال های قوی دارد، استفاده از این روش اقتصادی ترین و موثرترین روش کوددهی است.

تغذیه برگی یک روش کوددهی اقتصادی، راحت و کارآمد برای تکمیل کمبود تغذیه در طول رشد گندم است، مقدار کود مورد نیاز در مرحله میانی و اواخر رشد گندم زیاد است و کوددهی خاک اغلب به سختی انجام می شود. به ویژه در اواخر مرحله رشد گندم، سیستم ریشه پیر می شود، عملکرد جذب ضعیف می شود و کود جذب شده از خاک کمتر می شود؛ محلول پاشی با کود گندم یک اقدام مهم برای اطمینان از عملکرد و کیفیت بالای آن است.


زمان استفاده از کود مخصوص گندم

زمان بندی صحیح کاربرد کودهای گندم برای دستیابی به بالاترین سطح بهره وری محصول می باشد و در عین حال هرگونه اثرات زیست محیطی را به حداقل می رساند. برنامه ریزی درست برای زمان مصرف کود مخصوص گندم نیز اهمیت زیادی در میزان و کیفیت محصول دارد، بسته به شرایط خاک و منطقه خاص شما، ممکن است نیازها و روش های کود دهی متفاوت باشند. بهتر است کودهای مخصوص گندم را در فاصله زمانی مناسب بعد از کاشت و در مراحل رشدی خاصی مانند فاز فعالیت برگی به گیاه اعمال کنید. با توجه به شرایط مختلف دما، می توان آن را به دو نوع گندم زمستانه و گندم بهاره تقسیم کرد.

•  کود دهی گندم زمستانه: با شروع رشد گیاه در بهار (6-7 ماه پس از کاشت)، تقاضا برای مواد مغذی مانند نیتروژن، فسفات، پتاسیم و گوگرد همگی بالا خواهد بود، بنابراین کاربردهای کود مناسب باید همزمان با این تقاضا انجام شود. البته گاهی ممکن است کمبودهای گذرا ایجاد شود که با محلول پاشی ریز مغذی ها برطرف می شود؛ منگنز، روی، مس و منیزیم باید در این دوره رشد مدیریت شوند. در مرحله تولید محصول، سطح نیتروژن برگ باید تا زمان گرده افشانی حفظ شود و استفاده از مواد مغذی مانند فسفات، منیزیم و بور برای به حداکثر رساندن عملکرد باید در نظر گرفته شود. سطح pH مطلوب برای گندم زمستانه 6.5 است و این نوع کاشت به طور گسترده در مناطق معتدل و در ارتفاعات بالاتر در برخی مناطق گرمسیری یا نیمه گرمسیری انجام می شود.

•  کود دهی گندم بهاره: گندم بهاره دارای فصل رشد بسیار کوتاه تری با استقرار محدود و مرحله توسعه برگ است، بنابراین استفاده از کود مخصوص گندم در مرحله اولیه برای به حداکثر رساندن سرعت رشد ضروری است. نیتروژن، فسفات، پتاسیم و گوگرد در ماه اول پس از کاشت، گیاهی سالم و پرنشاط را به ارمغان می آورد، کودهای حاوی این مواد مغذی را می توان در بستر بذر قرار داد یا در هنگام کاشت در سطح خاک پخش کرد. با ادامه رشد گیاه، تقاضا برای مواد مغذی تسریع خواهد شد، تقاضا برای نیتروژن، فسفات، پتاسیم و گوگرد همگی بالا خواهد بود، بنابراین باید کاربردهای بعدی کود را در این زمان انجام داد. برای به حداکثر رساندن تعداد دانه هایی که سفت می شوند و زنده می مانند در طول مرحله تولید دانه، می توان از کودهای مخصوص گندم نیز استفاده کرد.