کود آمینو اسید
گیاهان اسیدهای آمینه را می توانند از طریق ریشه یا مستقیماً از طریق استومای روی برگ ها در روش محلول پاشی جذب کنند. از آنجایی که تمام اسیدهای آمینه دارای ساختار حفاظت شده ای از جمله کربن و نیتروژن هستند، استفاده از کود آمینو اسید به عنوان منبع نیتروژن و کربن برای گیاه عمل می کند. اگرچه در درجه اول به عنوان مواد مغذی برای گیاه استفاده می شود، کودهای آمینو اسید خاص می توانند نقش بیشتری به عنوان محرک زیستی ایفا کنند.
کود آمینو اسید منبع تأمین کننده کربن و نیتروژن می باشد و به سبب آنکه نقش کلات کننده را دارد، محافظت کننده گیاه در برابر سطوح سمی یون های فلزی نیز می باشد. این کود جذب سایر مواد مغذی معدنی (مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، عناصر کمیاب و غیره) را بهبود می بخشد و همچنین اثر قارچ کش ها، حشره کش ها و علف کش های تماسی را تشدید می کند، بنابراین استفاده از آن همراه با آنها توصیه می شود.
انواع آمینو اسیدها
اسیدهای آمینه به دو دسته ضروری (غیر قابل تجزیه برای گیاهان) و غیرضروری (قابل تجزیه برای گیاه) طبقه بندی می شوند. آمینواسیدها دارای نوع L و D می باشد، آمینو اسیدهایی که طی فرآیند هیدرولیز کنترل شده تولید می شوند از نوع L بوده و در سنتز پروتئین ها دخالت دارد. انواع اسیدهای آمینه ای که در ساختار پروتئین نقش دارند :
✓ تریپتوفان (Tryptophan) : موثر در فرایند سنتز اکسین به جهت افزایش رشد و نمو در گیاهان.
✓ پرولین (Proline) : تقویت واستحکام دیواره سلولی و بهبود فرایند گرده افشانی گیاهان.
✓ لوسین، آلانین و والین (Leucine- Alanine- Valine) : افزایش کیفیت محصولات.
✓ لیزین (Lysine) ، متیونین و اسید گلوتامیک: افزایش وزن محصولات و میوه ها.
✓ آرژنین (Arginine) : رشد سلول ها، تولید جوانه ها و توسعه برگ های درختان و گیاهان.
✓ هیستیدین (Histidine) : رشد سریع تر و رسیدن محصولات.
✓ متیونین (Methionine) : رسیدگی بهترو زودترمیوه و محصول گیاهان.
✓ گلیسین و اسید گلوتامیک( Glycine - Glutamic acid) : افزایش جذب آهن و فرایند ایجاد کلروفیل در بافت گیاهان.
✓ اسید آسپارتیک (Aspartic acid) : سوخت و ساز اسید آمینه و افزایش مقاومت در برابر بیماری ها.
✓ فنیل آلانین (Phenylalanine) : یک آنزیم مهم در مسیر متابولیسم فنیل پروپانوئید درگیاهان است.
✓ ترئونین (Threonine) : افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری ها.
✓ سرین (Serine) : تعادل هورمونی گیاه، افزایش قدرت تحمل گیاه در برابر بیماری ها و فعال شدن کلروفیل.
✓ تیروزین (Tyrosine) : افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری ها.
✓ سیستئین (Cysteine) : افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری ها، افزایش و تنظیم فرآیندهای حیاتی.
گلیسین، تریپتوفان، گلوتامیک اسید و پرولین چند نمونه از اسیدهای آمینه هستند که در کودهای آمینو اسید با کیفیت بالا و محرک زیستی یافت می شوند.
رایج ترین کاربردهای کود آمینو اسید کدامند؟
از این کود که برای کاربردهای سبک و مکرر ایده آل است، می توان در موارد زیر استفاده کرد:
• درختان میوه (معمولا میوه های هسته دار)
• کشاورزی
• سبزیجات
• هیدروپونیک (فرآیند رشد گیاهان در ماسه، شن، یا آب، با مواد مغذی اضافه شده اما بدون خاک)
• چمن و محوطه سازی
• درختچه های زینتی، گیاهان گلدانی و باغ های گل
از کود آمینو اسید چگونه استفاده کنیم؟
این کود را می توان با حداقل نگرانی برای سمیت گیاهی به صورت محلول پاشی یا تغذیه ریشه با هر نوع سیستم آبیاری و کود دهی استفاده کرد. اسیدهای آمینه به عنوان عوامل کمپلکس کننده طبیعی برای مواد مغذی مختلف عمل می کنند و جذب مواد مغذی محلول را از خاک و محلول پاشی گیاه با عناصر کمیاب تحریک می کنند. بنابراین به طور گسترده ای به عنوان یک کود محلول پاشی در ترکیب با سایر کودهای محلول در آب و تقریباً با تمام مواد تقویت کننده و درمانی برای افزایش کارایی آنها استفاده می شود. با اینکه می توان کود آمینو اسید را به راحتی با کودهای دیگر و محصولات گیاهی و کمپوست مخلوط کرد، اما توصیه می شود آزمایش قبل از اختلاط انجام دهید یا با یک کارشناس متخصص مشورت کنید.
میزان مصرف کود آمینو اسید
از مصرف کود آمینو اسید مانند سایر کودهای شیمیایی در ساعات تابش زیاد خودداری کنید و بعد از حدود 3 تا 4 ساعت کود دهی، گیاه را آبیاری کنید. در ادامه میزان مصرف این کود برای هر روش کاربرد ارائه شده، اما این توصیه های استاندارد می تواند بر اساس خواص خاک، محصول کشت شده و شرایط کاربرد محلی متفاوت باشد.
• برای محلول پاشی گیاهان با کود آمینو اسید با فاصله 15 تا 21 روز، 200 تا 400 سی سی از این کود را در 100 لیتر آب حل کرده و در طول دوره گیاهی روی برگ ها اسپری کنید.
• برای استفاده از این کود در نزدیکی ریشه 10-15 لیتر از آن را در هر هکتار و چرخه زراعی در چندین کاربرد با فاصله 15 تا 21 روز توزیع کنید.
• برای کود دهی چمن توسط کود آمینو اسید، 80 تا 170 گرم روی هر 300 متر خاک توسط روش کودآبیاری استفاده کنید. هر 10-15 روز برای اطمینان از پوشش کافی ناحیه برگ و ریشه مجددا آن را به کار ببرید.
• در روش هیدروپونیک 10-20 میلی لیتراز کود آمینو اسید را در 1000 لیتر محلول غذایی در طول چرخه کشت استفاده کنید.
در طول دوره های افزایش استرس محیطی گیاه، جا به جایی یا هنگام بذرکاری، حدود 150 گرم از آن را اسپری کنید. توجه داشته باشید که در طول دوره های استرس طولانی مدت گیاهان، به جای مقدار دوز، تعداد دفعات کاربرد کود آمینو اسید را افزایش دهید.