عنصر بور با نماد شیمیایی B به عنوان یک ریز مغذی برای جذب بهتر و بیشتر عناصر فسفر و پتاسیم توسط ریشه مورد نیاز می باشد. این عنصر در فرآیندهای گرده افشانی، گلدهی و تشکیل دانه بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر تقویت گیاهان، در صورت نیاز می توان از کود بور به عنوان حشره کش، آفت کش و قارچ کش نیز استفاده کرد.


✓ زمان مناسب برای مصرف کودهای بور در اوایل، اواسط و اواخر فصل رشد می باشد.

✓ عنصر بور در آب وهوای خشک و نیمه خشک نسبت به آب هوای مرطوب بیشتر بوده، همچنین در خاک های قلیایی شور نسبت به خاک هابی معمولی بیشتر وجود دارد.


اشکال مختلف کود بور پودری (کریستال) و مایع هستند که به روش های محلول پاشی و کودآبیاری مصرف می شوند.


فواید کود بور برای گیاه :

✓ تثبیت و نمو دیواره سلولی

✓ تحریک تقسیمات سلولی در گیاه

✓ افزایش گلدهی و گرده افشانی با استفاده از کود بور

✓ افزایش کیفیت میوه، گل و دانه

✓ کود بر موثر در جوانه زنی گرده ها و بازدارنده تکثیر نامرتب اندام ها

✓ موثر در متابولیسم کربوهیدراتها و انتقال فتوسنتز

✓ کمک به هیدراته شدن بافت و اقتصاد آب توسط کود بر

کمبود عنصر بور در گیاهان

بهترین روش برای تشخیص میزان بور موجود در گیاهان نمونه برداری از برگ های جوان گیاه برای آزمایش برگ و ظاهر گیاه می باشد. به طور کلی کمبود عنصر بور در فصل بهار مشخص می گردد؛ از آنجایی که این عنصر در گیاه متحرک نبوده، بنابراین علائم کمبود آن بیشتر در برگ های جوان گیاه به چشم می خورد. اندام های زایشی گیاهان به کمبود بور حساس تر بوده و نسبت به اندام های رویشی نیاز بیشتری به کود بور دارند. به سبب از بین رفتن نقاط رشد مریستماتیک در اثر کمبود بور، رشد گیاه کمتر خواهد شد.

از طرفی باید در نظر داشته باشید که خاک های شنی با مواد آلی کم احتمالاً دارای کمبود بور هستند، همچنین خاک هایی با PH کمتر از حد مطلوب. علائم کمبود بور به صورتی است که در طول فصل رشد خود را نشان می دهد، به ویژه ر محصولاتی که علائم زیر را نشان می دهند:

•  اختلال در رشد ریشه

•  برگ های بد شکل، ضخیم، شکننده و کوچک

•  نقاط رشد ضعیف یا مرده

•  میانگره های کوتاه شده


کود بور

همانطور که گفته شده بور یک ریز مغذی ضروری برای رشد گیاه است. از آنجا که در مقادیر کم مورد نیاز است، مهم است که کود بور را تا حد امکان به طور یکنواخت با هر روش استفاده، در سراسر گیاهان پخش کنید. براساس نظر پژوهشگران به دلیل اثرات عنصر بور بر كربوهیدرات و متابولیسم پروتئین، عنصر بر می تواند مانع از ریزش محصولاتی مانند انگور و مقاومت در برابر سرمازدگی درختان میوه گردد.

انواع ترکیبات کود بور شامل اسیدبوریک (بوراکس) پودری و بوراتانول آمین مایع (بورکلات شده) می باشد. کود اسید بوریک یک کود محلول در آب بوده و حلالیت آن در آب به دما، غلظت و pH وابسته است به طوری که با افزایش دما (فصل تابستان)، حلالیت آن در آب به سرعت افزایش خواهد یافت. از طرفی استفاده از این نوع کود بور مقاومت گیاهان را نسبت به سرما و بیماری های گیاهی افزایش می دهد. به دلیل آنکه کود اسید بوریک بی خطر و غیرسمی است به صورت محلول پاشی برای رفع سریع کمبود آن می توان استفاده نمود.


بهترین زمان مصرف کودهای بور

گیاهان در طول فصل رشد خود به بور نیاز دارند، بنابراین باید کودهای حاوی این عنصر را در فصل بهار یا پاییز، به ویژه در اوایل شکوفه دهی، مرحله زایشی و باردهی، روی گیاهان استفاده کنید. با این حال توجه داشته باشید اگر خاک درشت یا شنی دارید، بهار بهترین زمان خواهد بود. بهتر است در ابتدای فصل رشد هر گیاه کود بور روی خاک استفاده شود، سپس دوباره زمانی که برگ کافی برای جذب خوراک وجود داشت، اعمال شود. در مواردی که خاک یا گیاهتان کمبود شدیدی دارد، می توان در اواخر فصل یکبار دیگر از این کود استفاده کنید.


روش های استفاده از کود بور برای گیاهان

می توان انواع کود بر را مستقیماً روی خاک یا به روش آبیاری قطره ای استفاده کرد یا با سایر کودها و علف کش ها مخلوط کرد، البته باید سازگاری این کود و علف کش مورد نظر بررسی شود. محصولات زراعی به ندرت با محلول پاشی توسط کود بور درمان می شوند؛ به دلیل عدم تحرک این عنصر در گیاهان، معمولاً چندین کاربرد در سال از تغذیه برگی کود بور ضروری است. کاربرد کود بور به روش محلول پاشی در مراحل اولیه رشد نمی تواند تمام نیازهای بور را در خاکی که کمبود دارد، تامین کند.


از کود بور چه میزان باید استفاده کرد؟

به خاطر داشته باشید که برای استفاده از هر نوع کود مصرفی، همیشه باید 4 عامل منبع، نرخ، زمان و مکان مناسب را برای مدیریت مواد مغذی در نظر داشته باشید. کودهای بور را می توان در کاربردهای ترکیبی با سایر کاربردهای ماکرو و ریز مغذی استفاده کرد، اما از آنجایی که میزان مصرف بور در مقایسه با درشت مغذی ها پایین است، برای دستیابی به کاربرد یکنواخت، باید قابلیت پخش محصول را ارزیابی کنید. میزان مصرف کود بور با توجه به محصول، مواد مغذی، نوع خاک و غیره متفاوت است اما به طور کلی می توانید از روند زیر پیروی کنید:

✓  محلول پاشی: 1 گرم کود بور را در یک لیتر آب را حل کرده و روی دو طرف برگ اسپری کنید.

✓  آبیاری قطره ای: 150 گرم کود بر در هر هکتار از طریق آبیاری قطره ای اعمال شود.

✓  کاربرد خاک: قبل از کاشت یا در زمان کاشت از کودهای بور به روش پخش یا قرار دادن استفاده می شود.